Coraz większa liczba autorów publikujących na blogach czy vlogach wykorzystuje możliwość dodatkowego wsparcia finansowego ze strony fanów. Chodzi tu o zbiórki na koncie założonym na Patronite. Trzeba jednak wiedzieć, że wpłata nawet w niewielkiej kwocie tj. np. 5 zł. wiązać się może z konsekwencjami podatkowymi. W niniejszym wpisie wyjaśniam pokrótce w jakich przypadkach środki z Patronite mogą podlegać podatkowi od spadku i darowizn a w jakim podatkowi dochodowemu od osób fizycznych
Na czym polega Patronite?
Patronite jest najpopularniejszym portalem, za pomocą którego fani (zwani dumnie Patronami) mogą wesprzeć finansowo Twórcę. Jak można przeczytać w regulaminie tego portalu „Patronite daje możliwość nawiązania stałej współpracy pomiędzy Patronem oraz Autorem, która pozwala na promowanie oraz wspieranie rozwoju Twórczości”. Twórca może bowiem wykorzystać przekazane pieniądze na rozwój swojego portalu/bloga/vloga/innej twórczości.
Głównym założeniem Patronite i serwisów jemu podobnych jest dobrowolne przekazanie drobnych kwot pieniężnych. Mimo wszystko wiąże się to z konsekwencjami podatkowymi. Istotne jest tutaj głównie to, jakie nastawienie ma Twórca do datków pochodzących z Patronite.
Podatek od spadków i darowizn
Pierwszy przypadek dotyczy sytuacji, gdy Twórca tworzy treści dobrowolnie i co najważniejsze hobbystycznie. To, co robi nie jest elementem prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i tak naprawdę pieniądze pochodzące z Patronite są tylko dodatkiem, a dla Twórcy znaczą tyle co podziękowanie ze strony Patronów.
Rozróżnienie między działalnością hobbystyczną a działalnością gospodarczą omówił m.in. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 18 lutego 2021 r. dotyczącej Patronite i YouTube:
„(…) działalność hobbystyczna prowadzona na kanale YouTube, z którym wiążą się wpłaty poprzez przycisk “Wesprzyj”, profil na serwisie “Patronite” oraz indywidualne wsparcie otrzymywane na prywatny rachunek bankowy, nie może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców. Hobbystyczne szerzenie swoich poglądów i treści nie spełniają bowiem elementu zorganizowania i zarobkowości. Wnioskodawca podkreśla, że montaż filmów udostępnianych na publicznym kanale odbywa się nieplanowanie, w jego pracach brak jest planu pracy oraz nie czuje obowiązku udostępniania ich systematycznie. Ponadto, działalność ta jest nieodpłatna, publiczna. WSA w Poznaniu 28 kwietnia 2009 r. w sprawie o sygn. akt. III SA/Po 374/08 wskazał, że brak którejkolwiek z wymienionych w ustawie cech oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej„
Jeśli zatem Twórca otrzymuje środki pieniężne i nie będzie to powiązane z żadnym świadczeniem wzajemnym (a jedynie z ustnym lub pisemnym podziękowaniem), to taką wpłatę możemy uznać za darowiznę.
„Darowizny otrzymywane od Patronów czy innych osób zainteresowanych kanałem na YouTube w ocenie Wnioskodawcy są wyłącznie bonusem czy nagrodą otrzymywanym w zamian za poparcie czy uznanie osób trzecich, niepowiązanych z twórcą. Przygotowanie, obróbka oraz publikacja materiałów na kanale YouTube prowadzona jest w ramach czasu wolnego Wnioskodawcy, którą traktuje jako samorozwój. Wszelkie informacje, które pozyskuje w jej ramach mogą jedynie przynieść profit w późniejszym etapie jego pracy. Materiały publikowane na serwisie internetowym YouTube nie podlegają sprzedaży, lecz tak jak wskazane wcześniej są one ogólnodostępne na publicznym kanale.”
Jeśli więc przekazane Twórcy pieniądze są darowizną, to generalnie powinny one podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W praktyce wypełnienie tego obowiązku może nie być takie proste. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 1 Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043)
„1. Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1) 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2) 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3) 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.”
Generalnie w przypadku podatku od spadku i darowizn istnieją cztery grupy podatkowe. Grupa 0 obejmuje darowizny przekazane członkom najbliższej rodziny (tutaj ujmuje się: małżonka, dziecko, rodzica, rodzeństwo, dziadków, pradziadków, wnuki, prawnuki, pasierba, ojczyma i macochę). Do grupy I zaliczamy powinowatych (teściowie, zięć, synowa), do II darowizny od członków dalszej rodziny (ciotek i wujków), a do III grupy darowizny od bardzo dalekich członków rodziny lub osób niespokrewnionych.
W przypadku wsparcia pieniężnego od Patronów, generalnie będą to finanse od osób zaliczanych do III grupy podatkowej. W związku z tym darowizna taka powinna być opodatkowana jedynie w przypadku, gdyby wynosiła więcej niż 4902 zł.
Warto pamiętać, że kolejne darowizny od tego samego Patrona sumują się. Co za tym idzie, jeśli Patron będzie stale przekazywał drobne kwoty Twórcy, to w momencie, w którym suma wpłat dokonanych na rzecz Twórcy w przeciągu 5 lat przekroczy 4902 zł, Twórca będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn i złożenia zeznanie podatkowego SD-3.
W konsekwencji, w znacznej części przypadków, wsparcie udzielane w ramach Patronite nie będzie wiązało się z obowiązkiem zapłacenia przez Twórcę podatku od spadków i darowizn. Tezę tę potwierdza interpretacja indywidualna z 26 listopada 2020 r.
„(…) jeżeli zatem kwota otrzymanej darowizny od poszczególnego Patrona zaliczonego do III grupy podatkowej sumarycznie w ciągu 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie otrzymanie darowizny nie przekroczy 4.902 zł, to wartość tej darowizny (od każdej z tych osób z osobna) mieści się w kwocie wolnej i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.”
Podatek dochodowy od osób fizycznych
W niektórych przypadkach otrzymanie przez Twórcę wsparcia od Patronów może się wiązać z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tutaj rozważyć można dwie sytuacje.
W przypadku, gdy uzyskiwanie finansów z Patronite jest związane z prowadzoną przez Twórcę działalnością gospodarczą, ww. środki mogą być traktowane jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej i wówczas winny być opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zobaczmy to na przykładzie. Twórca jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą, np. w formie szkoły tańca. Dodatkowo założył on kanał na YouTube, w którym będzie pokazywać układy, choreografie itp. oraz założył konto Patronite związane z YouTube. W tym przypadku pieniądze uzyskane z Patronite nie wynikają bynajmniej z działalności hobbystycznej Twórcy, ale związane są z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Co za tym idzie powinny być włączone do przychodów podatkowych Twórcy i opodatkowane podatkiem dochodowym.
Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 2 pkt 8 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r poz. 1128) przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b tejże ustawy. Za takie nieodpłatne świadczenie może być zatem uznana darowizna uzyskana za pośrednictwem Patronite.
Podatek dochodowy po stronie Twórcy może się pojawić również w przypadku, gdy co prawda działalność Twórcy nie jest działalnością gospodarczą, ale w zamian za wpłatę pieniędzy Patron otrzyma od Twórcy świadczenie wzajemne (np. książkę, pocztówkę, płytę, itp.). Wtedy świadczenie to można będzie uznać nie za darowiznę, lecz za sprzedaż, a co za tym idzie, kwota ta będzie musiała zostać ujęta jako przychód do opodatkowania.
W związku z powyższym przychody uzyskane w tych dwóch przypadkach należy odpowiednio udokumentować oraz opodatkować. Jeśli kwoty z Patronite będą powiązane z działalnością gospodarczą Twórcy, podlegać będą opodatkowaniu na zasadach analogicznych jak pozostałe przychody przedsiębiorcy tj. podatkiem liniowym (stawka 19%), podatkiem wg skali (stawki 17%, 32%) lub zryczałtowanym podatkiem od niektórych przychodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne.
Natomiast przychody z Patronite uzyskane poza działalnością gospodarczą wiążące się np. z wykonaniem przez Twórcę świadczenia wzajemnego podlegać winny opodatkowaniu wg skali podatkowej (stawka 17%, i 32%) jako przychody z tzw. „innych źródeł” i winny zostać wykazane w odpowiednim zeznaniu rocznym.
Jak zastrzegł jednak organ, interpretacja ta nie rozstrzyga konieczności uwzględnienia wpłat z Patronite jako zysków z prowadzonej przez twórcę działalności.
Źródła:
- Interpretacja indywidualna z dnia 18 lutego 2021 r., sygn. 0111-KDIB2-3.4015.174.2020.4.BB. ,
- Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 26 listopada 2020 r., sygn. 0111-KDIB2-2.4015.72.2020.4.MM,
- Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn ( na podstawie: t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043.)
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( na podstawie: t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, 1163, 1243, 1551, 1574, 1834, 1981, 2071, 2105, 2133),
