Na potrzeby niniejszego bloga stworzyłam już kilka wpisów poświęconych rodzajom działalności gospodarczych, ich wadom i zaletom. Zdałam sobie jednak sprawę, że nigdy nie stworzyłam jednego artykułu, który niejako zbierałby wszystkie informacje dotyczące dostępnych w Polsce form prowadzenia działalności. Dziś więc przedstawię Wam i po krótce każdą z dostępnych opcji.
Nie od razu Kraków zbudowano, a zatem nie musisz od samego działać w formie spółki. W wielu przypadkach można zacząć od działalności nierejestrowanej, lub po prostu założyć jednoosobową działalność gospodarczą.
Nierejestrowana działalność gospodarcza
Jedną z ciekawszych form działania „na początek” może być nierejestrowana działalność gospodarcza zwana inaczej “firmą na próbę”. Nie wymaga ona podjęcia żadnych kroków formalnych, w tym wpisania do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). I tak naprawdę działalność tego typu można rozpocząć w każdej chwili, tak samo zresztą jest z jej zakończeniem. Istotnym warunkiem jest poziom osiąganych przychodów. Mając „firmę na próbę” nie można przekroczyć określonego limitu przychodów z tej działalności. Jest to 50% minimalnego wynagrodzenia na dany rok. Dlatego też nierejestrowana działalność może być dobrym rozwiązaniem w przypadku wykonywania drobnej pracy zarobkowej lub po to aby przetestować pomysł na biznes. Nie nadaje się jednak, jeżeli chcemy osiągać duże zyski.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Jeśli w ramach wykonywania nierejestrowanej działalności gospodarczej dojdzie do przekroczenia limitu przychodów lub też od samego początku wiadomo, że jednoosobowa działalność gospodarcza to jest to, przedsiębiorca może się wpisać do CEiDG. Jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG) jest to w dalszym ciągu jedna z najczęściej wybieranych form prowadzenia działalności w Polsce. Nic dziwnego, większość ludzi woli być sobie sterem, żeglarzem i okrętem i nie chce się dzielić zyskami z prowadzonej działalności. Z drugiej strony, samodzielne prowadzenie spółki to duża odpowiedzialność, na którą nie każdy jest gotowy.
O jednoosobowej działalności gospodarczej pisałam już we wpisie: Plusy i minusy jednoosobowej działalności gospodarczej
Pytanie, co, gdy zdecydujemy się założyć spółkę z kimś innym? W tym przypadku mamy aż 8 typów spółek, które można założyć na terenie RP.
Spółka cywilna
Spółka cywilna jest tak naprawdę umową podpisana między dwoma lub większą liczbą wspólników. Wspólnik spółki cywilnej – osoba fizyczna musi być przedsiębiorcą wpisanym do CEIDG. Obok osób fizycznych wspólnikami spółki cywilnej mogą być też osoby prawne (np. spółka z o.o.). lub też inne spółki niemające osobowości prawnej np. spółka jawna. Plusem założenia tego typu spółki jest brak kapitału początkowego i mało formalności przy jej zakładaniu (wystarczy umowa). Minusem natomiast jest fakt, iż spółka tego typu nie posiada osobowości prawnej, nie jest odrębnym podmiotem prawa, oraz nie ma swojego wyodrębnionego majątku. Odpowiedzialność za zobowiązania obciąża wszystkich wspólników i może się odnosić także do ich majątku prywatnego.
O spółce cywilnej pisałam już we wpisie: Spółka cywilna – czy warto?
Spółka jawna
Spółka jawna posiada już zdolność prawną, pomimo braku osobowości prawnej. Oznacza to, że w imieniu spółki jawnej można zaciągać zobowiązania oraz nabywać prawa, pozywać i być pozywaną. Plusem założenia tego typu spółki jest prosta forma jej założenia – można tego dokonać także za pomocą portalu informatycznego S24. Minusem – subsydiarna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki, która w przypadku bezskutecznej egzekucji z majątku spółki daje możliwość egzekwowania z majątku prywatnego wspólników.
O spółce jawnej pisaliśmy już we wpisie: Można jeszcze wybrać spółkę jawną…..
Spółka partnerska
Spółkę tą mogą założyć wyłącznie osoby posiadające uprawnienia do wykonywania wolnych zawodów wskazanych w Kodeksie Spółek Handlowych (KSH). Plusem tego typu spółki jest możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań, jak również to, że nie ma wyznaczonej minimalnej kwoty kapitału. Minusem, ograniczona liczba podmiotów, którzy taką spółkę założyć.
Spółka komandytowa
Spółka komandytowa jest jedną z bardziej popularnych spółek. Tworzą ją minimum dwa podmioty, z których jeden jest Komandytariuszem a drugi Komplementariuszem. Komandytariusz pozostaje zwykle wspólnikiem biernym i ponosi odpowiedzialność do wysokości sumy komandytowej. Natomiast drugi ze wspólników – Komplementariusz – pełni w spółce komandytowej aktywną rolę. Do jego podstawowych zadań należy prowadzenie spraw spółki (zarzadzanie spółką) i jej reprezentowanie. Za zobowiązania spółki ponosi odpowiedzialność bez ograniczeń.
O spółce komandytowej, a dokładnie o ciekawej wariacji jaką jest spółka z o.o. spółka komandytowa pisałam już we wpisie: Kolejna możliwość to spółka komandytowa
Spółka komandytowo-akcyjna
Jest to forma trochę podobna do spółki komandytowej, z tym że w spółce komandytowo-akcyjnej występują – podobnie jak w spółce komandytowej dwa rodzaje wspólników. Jest to Komplementariusz, który zajmuje się prowadzeniem spraw spółki i jej reprezentacją oraz Akcjonariusz. Akcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki, powinien natomiast wnieść do niej określony wkład na pokrycie kapitału zakładowego. Minimalny kapitał zakładowy w spółce komandytowo-akcyjnej wynosi 50 000 zł.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Wspólnikiem tego typu spółki może być dowolny podmiot prawa, tj. zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna. Nie ma także przeszkód aby jej wspólnikiem pozostawała np. spółka jawna czy komandytowa. Spółka z o.o. wymaga wniesienia kapitału zakładowego w wysokości co najmniej 5 000 złotych. Plusem tego typu spółki jest elastyczność w doborze wspólników oraz fakt, iż nie są oni odpowiedzialni swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Minusem może być sformalizowany sposób działania takiego podmiotu jak również nieco wyższe koszty funkcjonowania.
O spółce z ograniczoną odpowiedzialnością pisaliśmy już we wpisie: A może lepsza spółka z o.o…..
Spółka akcyjna
Spółkę akcyjną może założyć dowolna liczba wspólników. Mogą to być osoby fizyczne, prawne czy jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Ten typ spółki wymaga większego zaangażowania kapitałowego, minimalny kapitał zakładowy tej spółki wynosi 100.000 zl. Majątek spółki nie należy do akcjonariuszy, mają oni natomiast prawo do dywidendy – udziału w zyskach. Nie są oni też odpowiedzialni za zobowiązania spółki. Główne minusy funkcjonowania w tej formule prawnej to wysoki stopień sformalizowania oraz praktycznie najwyższe koszty funkcjonowania.
Prosta spółka akcyjna
Jest to bardzo młoda forma spółki, jako że przepisy dotyczące prostej spółki akcyjnej zaczęły obowiązywać od dnia 1 lipca 2021 roku. Prosta Spółka Akcyjna (PSA) uproszczona forma spółki akcyjnej, którą można znacznie łatwiej założyć, prowadzić, a w razie konieczności rozwiązać. Nie ma też minimalnego kapitału zakładowego (może on wynieść nawet symboliczne 1 zł). Minusem tego typu spółki jest jej nowość. Ze względu na fakt, iż przepisy dotyczące PSA weszły w życie dopiero w tym roku, a PSA jest tak naprawdę kompilacją cech spółek kapitałowych oraz osobowych, mogą nastąpić problemy w interpretacji regulacji prawnych dotyczących tego rodzaju spółki.
Galimatias, prawda? Kwestia wybrania odpowiedniej formy prowadzenia działalności jest niewątpliwie bardzo ciężka. Powyżej przedstawiłam jedynie wierzchołek góry lodowej. W ramach cyklu #Poznaj się na spółkach tworzonego na moim siostrzanym blogu Prawo dla księgowych stworzyłam Porównywarkę spółek – kompleksowe kompendium wiedzy na temat każdej z ośmiu przedstawionych powyżej spółek. Można pobrać go bezpłatnie zostawiając swój adres e-mail.
